Nadat’ of ‘voordat’? Parkinsonpatiënten weten het niet
Voegwoorden van tijd zoals ‘voordat’ en ‘nadat’ geven ons de mogelijkheid om een opeenvolging van gebeurtenissen in verschillende volgorden te beschrijven. We kunnen gebeurtenissen beschrijven in de volgorde waarin ze daadwerkelijk gebeurd zijn, door het woord ‘nadat’ te gebruiken, bijvoorbeeld: ‘Nadat de wetenschapper het artikel indiende, veranderde het wetenschappelijke tijdschrift haar beleid’. We kunnen gebeurtenissen ook in omgekeerde volgorde beschrijven met behulp van ‘voordat’, bijvoorbeeld: ‘Voordat het wetenschappelijke tijdschrift haar beleid veranderde, diende de wetenschapper het artikel in’. Om de zin met ‘voordat’ te begrijpen, moet je in je hoofd de volgorde van de beschrijvingen in de zin omdraaien om de daadwerkelijke opeenvolging van gebeurtenissen te reconstrueren. Voor jou gaat dit misschien moeiteloos, maar het is verrassend moeilijk voor jonge kinderen en mensen met de ziekte van Parkinson of afasie.
Een groep hersenonderzoekers aan de Universiteit van Lübeck (Duitsland) onderzocht Parkinson patiënten om dit fenomeen te bestuderen. De patiënten kregen zinnen met ‘voordat’ en ‘nadat’ te lezen en moesten daarna één van de volgende vragen beantwoorden: ‘Wat gebeurde er als eerste?’ of ‘Wat gebeurde er als laatste?’ De patiënten gaven een verkeerd antwoord in 53% van de ‘voordat’-zinnen, tegen slechts 21% in de ‘nadat’-zinnen. Dit betekent dat Parkinson patiënten zinnen met voegwoorden van tijd zoals ‘voordat’ eigenlijk niet begrijpen: ze presteren op kansniveau (50%).
Dit verminderde begrip is een gevolg van een verandering in een hersensysteem waar de frontale kwab en het striatum (een structuur diep in het brein) deel van uitmaken. Deze twee hersenstructuren zijn minder actief en minder met elkaar verbonden in patiënten met de ziekte van Parkinson. Het onderzoek suggereert dat deze tekortkoming te maken heeft met de afname van hoeveelheid dopamine in de hersenen van deze patiënten. Zou het probleem op te lossen zijn door de hoeveelheid dopamine in het brein te verhogen? Dit is een vraag die hersenonderzoekers in de toekomst zullen proberen te beantwoorden.
Dit blog is geschreven door Zheng Ye en is eerder verschenen op het blog hettaligebrein.nl.